onderzoeksplan

Als ik op de fiets zit of door de stad loop ligt mijn focus op grafisch ontwerp. Elke poster die ik tegenkom word gescand van top tot teen. Vind ik het goed of slecht? Wie zijn de ontwerpers? Straalt het de juiste boodschap uit? Krijg ik er een warm gevoel van? Bij 9 van de 10 keer gaat mijn hart sneller kloppen maar dit soort momenten zijn niet vanzelfsprekend. Er is naar mijn mening weinig spannend ontwerp in omloop maar dat is wel meteen de rede waarom het mijn aandacht trekt. Het prikkelt me mateloos en misschien is de mooiste bevinding wel dat ik de lelijkheid kan omvormen naar iets moois. Zwartjan of de Kruiskade bijvoorbeeld behoren tot mijn favoriete plekken op anti design gebied. Het fascineert me omdat ik op de academie de kneepjes van het vak heb geleerd die in dit soort straten compleet overboord worden gegooid.

Maroc shops, toko’s en aziatische supermarkten hechten geen waarde aan goed gespatierde typografie of aan doordachte vormgeving die meer klanten naar de winkel trekt. Vaak ziet het er gekunsteld en goedkoop uit. De amateuristische vormgeving druipt er van alle kanten af en alle regels die ik opmerk als grafisch ontwerper doen er hier niet toe. Dit werd bevestigd toen we begonnen met documenteren. We hebben de gevels en logo’s van de Zwart jan straat gefotografeerd en enkele winkeliers gevraagd hoe ze aan hun vormgeving komen. De eerste winkel was een Chinese patatzaak met veel gekleurde en vrolijke letters op de ramen. Ze snapte niet echt wat we bedoelde met vormgeving en pas toen we het hadden uitgelegd kregen we het antwoord dat het bij een drukkerij in Capelle aan den IJssel werd gemaakt. Het leek hem vrij weinig te interesseren en dat zag je ook terug in de gemaakte uitingen die totaal niet in verbinding stonden met elkaar. De menukaarten waren anders dan de menuborden in de winkel en er was niets meer terug te vinden van het bestickerde logo op de ruiten waar onze aandacht op was gevallen. Toen we hem vroegen of hij dat een probleem vond kwam het erop neer dat hij gewoon zijn patat wilde verkopen.

Het karakter van anti design en amateur vormgeving zijn twee opvallende en typerende dingen in deze straten. We hebben hier dus te maken met een do it yourself cultuur. Het is goedkoop, makkelijk en snel ontwerp en dat zie je erin terug. Winkeliers in de Zwartjan straat laten hun vormgeving maken door een drukkerij, een neefje of ze doen het gewoon zelf. Professionele grafisch ontwerpers komen hier weinig aan bod. De eerste onderzoeksvraag die hieruit voortkwam was: Kan iedereen een grafisch ontwerper zijn?

Wat een mooi besef was in de beginfase van ons afstudeerproject is dat we eindelijk iets konden doen met een fascinatie die we al heel lang hadden, maar nooit echt wisten wat we ermee konden doen. Het was dan ook erg spannend om ermee te beginnen omdat we het over ons eigen vakgebied gingen hebben. Ik was erg bang in het begin dat ik niet genoeg kennis had over het vak en dat het uiteindelijk mijn valkuil kon worden. Later realiseerde ik me dat ik 7 jaar heb gestudeerd om grafisch ontwerper te worden en dat dit een goede kers op de taart zou zijn voor mijn ontwikkeling en verdieping, tegelijkertijd zou ik ook nog eens heel veel kennis opdoen vannuit mijn vakgebied. Dit waren goede doelen om mee van start te gaan. Door de documentatie waar we mee zijn begonnen in de Zwartjan kregen we een goed overzicht van de straat en hierdoor zijn we met winkeliers gaan praten over hun huisstijl. Het persoonlijke contact met winkeliers is goed geweest omdat we op deze manier gericht veldonderzoek konden doen in de juiste context. Hierdoor begon ik me te beseffen dat ik op de kunstacademie lichtelijk ben gehersenspoeld en dat ik soms niet in de realiteit leef. Vormgeving is in heel veel gebieden helemaal geen belangrijke factor. Persoonlijk ben ik een freak die overal op let maar 98% van de mensen zullen de missers en regels van grafisch ontwerp nooit onder ogen zien, niet eens als je het uitlegt.

Reflectie momentje...

Aan de ene kant frustreert het me omdat die amateur vormgeving soms pijn doet aan mijn ogen maar aan de andere kant zorgt dit er wel voor dat ik geprikkeld ben er er iets van vind. Het gooit alle regels over boord die ik ooit heb geleerd op de kunstacademie en het geeft me de realisatie dat, als je de regels kent, je juist als professional de lelijkheid moet omarmen. Als je de lelijkheid omarmd weet je namelijk precies hoe je hier wat moois van kan maken! Als grafisch ontwerper vind ik het belangrijk om opdrachtgevers te helpen met de beleving van hun product of dienst en het blijft soms toch tenenkrommend dat sommige winkeliers in de Zwartjan hier niet mee bezig zijn. Er gingen gedachtespinsels door ons hoofd om als design politie rond te rijden in de straat om winkeliers te helpen aan betere vormgeving. Maar de charme van de Zwartjan zit niet in de perfectie van vormgeving maar in de mengelmoes van tientallen culturen die hier samenkomen. Wie ben ik dan om daar als arrogante ontwerper wat van te zeggen! Het veldonderzoek heeft ons in ieder geval wel geleid naar nieuwe vragen en daarom is de Zwartjan voor ons een heel belangrijk startpunt geweest.

Kan iedereen een grafisch ontwerper zijn?

Deze vraag is zeer relevant omdat ons vakgebied aan het veranderen is door websites zoals 99 designs, graphicsprings.nl, en logoshi.com. Op 99designs bijvoorbeeld kunnen bedrijven een opdracht pitchen voor het maken van een logo, website of een flyer. Vervolgens gaan er honderden ontwerpers en DIYers van over de hele wereld aan de slag voor een geldbedrag die zwaar onder de maat is. Ze noemen deze platforms ook wel de marktplaats voor grafisch ontwerpers.
Naar mijn mening neem je als gerespecteerd grafisch ontwerper niet deel aan dit soort goedkope pitches. Maar studio Template01 uit Rotterdam die zich richt op crowd sourced graphic design nam de proef op de som en nam 99 keer deel aan een ontwerpwedstrijd op 99designs. Uitgerekend hebben zij 0.5 x 99 = 49.5 uur aan de wedstrijden besteed en 0 keer gewonnen. Template01 zegt hier zelf over in een interview dat ze geïnteresseerd waren in hoe haalbaar het zou zijn om de ontwerpen te maken, hoeveel uur het zou kosten, en in ruil daarvoor wat de winst zou zijn. Wij waren zelf ook benieuwd hoe wij konden experimenteren op z’n platform maar wilde hier zo min mogelijk tijd in steken aangezien de kans op de winst nihil is. We zochten dus een manier om het platform te manipuleren en we zijn ons gaan verdiepen in logo generatoren. Een logo generator maakt het mogelijk voor iedereen om binnen 1 seconde een logo te genereren voor je bedrijf. Het logo word gegegeneerd op basis van een algoritme.

De meeste generatoren werken met een algoritme die is gebaseerd op basis van een categorie. Graphicsprings.com is hier een mooi voorbeeld van. Het enige wat je invult is je naam en de sector waarin je werkt. Mensen die werkzaam zijn in een beautysalon kiezen de categorie uiterlijke verzorging en binnen 1 seconde word er een gehele database open getrokken aan gegenereerde logo’s. Wat opvallend is aan het uiterlijk van de logo’s is dat het ontzettend clichematig is ontworpen. Een persoon in de beautysector word bestempeld met vlinders, bloemblaadjes, nagels, animaties van vrouwen, hot stones en paars met roze kleurgebruik. Dit zie je ook bij logo’s voor makelaars. Verder dan dakjes, huizen, deuren, sleutels en rood met blauw kleurgebruik word er niet gedacht. De klant krijgt precies wat hij verwacht.

MARKTPLAATS
VOOR GRAFISCH
ONTWERPERS

Logoshi is een generator ontwikkeld in Thailand die werkt met een algoritme op basis van vorm. Op een simpel grid teken je met een brush een vorm of krabbeltje. Met 1 druk op de knop gegenereert Logoshi een gehele identiteit voor je die word gepresenteerd op mock ups. Voor 19 dollar kun je het logo in hoge resolutie downloaden. Wat opmerkelijk is aan Logoshi is de taal die zij spreken op hun website. Ze noemen ons grafisch ontwerpers langzaam en sloom en raden mensen aan nooit meer gebruik te maken van dure designers. We worden dus totaal belachelijk en overbodig gemaakt door een service die snel, makkelijk en goedkoop als waardes heeft gesteld voor ontwerp. Zelfs je kind van drie kan nu je bedrijfsidentiteit maken!

Tailor Brands is een generator die iets verder probeert te gaan dan een categorie of vorm en speelt in op je smaak. Bij elke stap kun je kiezen welke stijl beter bij jou past op basis van keuzes die je maakt op typografie gebied. Ook krijg je de ruimte om informatie over je bedrijf in te voeren door middel van tekst. Ik twijfel sterk of dit daadwerkelijk invloed heeft op de resultaten omdat het algoritme werkt met vastgestelde patronen op basis van opties waaruit je kunt kiezen. Na de ‘‘smaaktest’’ heeft Tailor Brands 6 verschillende bedrijfsidentiteiten gegegeneerd. Elke identiteit geeft een match percentage weer.

DEEP LEARNING ALGORITMES

Alle voorgaande algoritmes die ik heb beschreven is voorgeprogrammeerde computersoftware door mensen. Maar met Deep Learning algoritme is het menselijk handelen ingehaald door de computer. Levende computeralgoritmes zijn al in staat om zichzelf te verbeteren. Dit algoritme evolueert tot een digitaal meesterbrein en de vergelijkenissen met een menselijk brein zijn groot. Facebook gebruikt de techniek bijvoorbeeld voor gezichtsherkenning op foto’s. De zoekmachine van Google wordt aangestuurd door een levend algoritme. En Bol.com geeft op basis van jouw keuze of bestelling een aantal alternatieven die je mogelijk ook wilt kopen. Aan de hand van menselijke feedback kan de computer dus zelf nadenken.

Op welke manier kunnen we een
generator inzetten als ontwerptool?

Na dit onderzoek over de mogelijkheden en het gebruik van verschillende generatoren wilde we kijken hoe we deze tools zelf konden inzetten. De voordelen ervan zijn dat ze snel en makkelijk toepasbaar zijn. We hebben een nep account aangemaakt op ontwerpenvoorgeld.nl met de naam Gene Rator en binnen een mum van tijd waren we onderdeel van een netwerk die bestaat uit duizenden ontwerpers. Vervolgens deden we mee aan ontwerpwedstrijden waarin we alleen maar gegenereerde logo’s hebben ingezonden. De ingezonden resultaten zijn vaak zichtbaar voor iedereen en de opdrachtgever kan je beoordelen met een hoeveelheid sterren. Hierdoor gaat iedereen degene nadoen met de meeste sterren om de prijs te winnen. Dit gebeurde ook bij ons toen we meededen aan een wedstrijd voor L’amuse Culinair. De opdrachtgever was op zoek naar een nieuw en hip logo voor haar restaurant. Zo gezegd, zo gedaan want hipsterlogogenerator.com was hier de perfecte tool voor. Onze logo’s werden soms wel eens met 4 sterren beoordeeld en dit bleef niet onopgemerkt door de andere ontwerpers. Iedereen steelt elementen van elkaar waardoor de opdrachtgever precies krijgt wat hij wilt. De opdrachtgever gaat op de stoel zitten van de ontwerper en zo krijg je een IKEA effect. Alles gaat op elkaar lijken en wat er overblijft is saaie middelmaat. Iedereen kan dus ontwerper worden want alleen al met gegenereerde logo’s kun je onwetende opdrachtgevers flink in de zeik nemen. Naar mijn mening mist dit platform liefde, tijd en aandacht die essentieel is om een relatie op te bouwen met de opdrachtgever en om een juiste bedijfsidentiteit neer te zetten.

Even
de
boel
oplichten

Ontwerpen
voor r
geen
geld

Reflectie momentje...

Het gebruiken en inzetten van verschillende ontwerptools was erg goed om inzicht te krijgen naar de verschillende mogelijkheden. Ook kwamen we er op deze manier achter wat de verschillen en vergelijkenissen zijn tussen generatoren en templates en dat die vaak in verbinding staan met ontwerpwedstrijden. Ik heb een opdrachtgever gezien op 99designs die vroeg naar een welcome home template voor op Vistaprint. Dan valt mijn mond toch even open. Het zo goedkoop en snel mogelijk produceren van ontwerp lijkt verweven te zijn met elkaar in deze branche. Het experiment met de gegenereerde logo’s op ontwerpenvoorgeld.nl laat dit goed zien. Hier zie je dat de meeste opdrachtgevers geen idee hebben waar ze op moeten letten en hierdoor werd voor mij echt bevestigd dat persoonlijk contact en een vertrouwensband heel belangrijk is. Tegelijkertijd besefte ik me dat het ontwerpen van flyers, posters en huisstijlen langzaam naar de achtergrond verdwijnd van een grafisch ontwerper en overgenomen word door ontwerptools. Bij grote bedrijven zal dit niet zo snel gebeuren maar mij is het al overgekomen dat een opdrachtgever, naast mij, de opdracht ook nog even op ontwerpenvoorgeld.nl had geplaatst. Wat daar opvallend aan was is dat de meeste mensen gewoon niet snappen dat ontwerpen veel tijd, moeite en vooral aandacht kost!

Hoe kunnen templates de samenwerking tussen grafisch ontwerper en opdrachtgever veranderen?

Tegenwoordig kan iedereen ook een ontwerper zijn door de massale template cultuur die is ontstaan. Gepersonaliseerde fotoboeken, posters, nike sneakers en t-shirts zijn niet meer weg te denken op het internet. Een handige ontwerptool is Canva, die zonder specifieke kennis door iedereen makkelijk te gebruiken is. Het staat vol met goed ontworpen templates voor zowel online als offline media. Je kiest er een die bij je past en verder is het een invuloefening. In tegenstelling tot de generatoren is er wel meer ruimte voor autonomie en ontwerpersschap. Omdat de tool werkt als een versimpelde versie van Photoshop kun je jou template eindeloos blijven aanpassen met lettertypes, foto’s, kleuren, achtergronden, kaders en vormen. Door dit soort tools is de rol van een professioneel grafisch ontwerper steeds meer aan het veranderen. Melanie Perkins, uitvinder en oprichter van Canva vind dat haar tool ook ingezet kan worden als je een professional bent omdat dit ons een hoop tijd kan besparen. Als je bijvoorbeeld een mooi logo hebt gemaakt in Illustrator hoef je die alleen maar te uploaden in een Canva business card template. Vervolgens stuur je de link door naar de opdrachtgever en die kan zelf zijn gegevens invullen en costumizen. Canva wilt de samenwerking op deze manier veel simpeler maken tussen ontwerper en opdrachtgever.

Welke veranderingen vinden er plaats in het grafisch vakgebied?

Waar vroeger de ontwerper alle auteurschap in handen had word het tegenwoordig steeds meer een samenwerking. In de documentaire van het nieuwe designlandschap word er gesproken over de nieuwe rol van de ontwerper. Felix Janssen van Total Idenitity zegt hierin: “Sinds de komst van de computer, social media en de 3D printer heeft het veld van een ontwerper geen grenzen. Everyone is A Designer. De ontwerper ontwerpt geen dingen meer maar ontwerpt de voorwaarden waaronder dingen gerealiseerd kunnen worden.” Grafisch ontwerp heeft een rol in de media gekregen die niet meer weg te denken is. Door de komst van social media zit de toegevoegde waarde van een ontwerper niet meer in het vormgeven van de boodschap maar in het organiseren daarvan. Een boodschap moet communiceren via talloze kanalen, zowel online als offline. Dit zorgt ervoor dat er een steeds groter publiek bereikt moet worden waardoor opdrachtgevers steeds meer op safe gaan spelen en minder risico’s durven te nemen. Een goed voorbeeld van deze nieuwe ontwikkeling hoorde we toen we ons onderzoek gingen presenteren bij onze externe partners van ontwerpstudio 75B. Pieter (de eigenaar) vertelde ons dat er veel word bezuinigd op kunst en cultuur. Dit werd goed zichtbaar toen de identiteit van een museum in een nieuw jasje gestoken moest worden. De communicatie naar de buitenwereld was belangrijker dan ooit en de visuele identiteit moest voor iedereen toegankelijk zijn om meer bezoekers te trekken. Nog voordat 75b hun eigen creativiteit de vrije hand kon laten gaan kwam er al een communicatiebureau aan te pas gekomen die een kant en klaar onderzoek aanleverde met oplossingen en analyses om de nieuwe identiteit naar buiten te brengen. Het vakgebied grafisch ontwerp zal blijven bestaan alleen de focus van de ontwerper zal verschuiven. We staan aan de vooravond van misschien wel de grootste verandering tot nu toe in het grafisch vakgebied. Waar onverwachtse samenwerkingen met andere disciplines van levensbelang zullen worden. Het werkterrein van een ontwerper is totaal veranderd. De ontwerper zal op zoek moeten naar een nieuwe definitie en positie van zijn vakgebied.

75B
ANTIDESIGN
HEROES

De documentaire van het Nieuwe Designlandschap heeft ons heel erg verward in het begin en we hebben momenten gehad waarin we de informatie van de documentaire compleet links wilde laten liggen omdat we geen benul meer hadden van wat we wilde zeggen. Naarmate we de uitspraken beter begonnen te begrijpen en het konden linken aan ons onderzoek heeft het ons de juiste inzichten gegeven om te zoeken naar onze nieuwe rol in het veranderlijke vakgebied. Ook heeft het mij heel erg geholpen een realistische kijk te krijgen op mijn toekomst en ik ben beter voorbereid op wat er komen gaat. Een diep gesprek over het vakgebied durf ik nu ook met meer zekerheid en kennis te voeren.

Reflectie momentje...

Voor wie zijn ontwerptools zoals generatoren en templates gemaakt?

De ontwerptools zijn nu vooral nog bedoeld voor midden klein bedrijven en startende ondernemers. Vistaprint (online drukkerij) bijvoorbeeld geeft talloze beginnende en ervaren ondernemers van over de hele wereld toegang tot professioneel marketingmateriaal. Het uitgebreide aanbod tegen betaalbare prijzen en het eenvoudige ontwerpproces, zorgen ervoor dat iedereen toegang heeft tot unieke materialen waarmee ze hun boodschap bij hun klanten kunnen brengen. Oprichter Robert Keane wil beginnende ondernemers en eigenaren van midden klein bedrijven toegang geven tot dezelfde kwaliteitsproducten die grotere bedrijven (met grotere budgetten) binnen hun bereik hebben.

Ideetjes tussendoor...
Anders maken we toch gewoon een Designtoko waar we ontwerp in de uitverkoop gooien. Onze rol?
De grafisch ontwerp sletten in het vakgebied!

Of we geven advies!
EERSTE HULP BIJ ONTWERP

We kunnen ook Template designers worden? Tenslotte worden die allemaal nog ontworpen door mensen!

Waarom maken grote bedrijven (KLM, Shell, Nike) en culturele instellingen (VPRO, Stedelijk Museum, IFFR) geen gebruik van deze ontwerptools?

Een belangrijke factor die meespeelt bij het gebruik van ontwerptools op internet heeft te maken met budget. Grote machtige bedrijven zullen minder snel gebruik maken van een generator of template omdat ze beschikken over het budget om een professionele grafisch ontwerper in te huren. Startende ondernemers hebben vaak weinig budget en design kost nou eenmaal veel geld. Dit komt door de tijd en aandacht die wij als professionals steken in ontwerp om het naar een hoog en goed communicerend level te tillen. Als het bedrijf begint te groeien en er meer budget is wordt er wel gekozen voor design. Een mooi voorbeeld hiervan is het eerste logo van Nike die is ontworpen door een student die er 35 dollar voor kreeg. Nike werd daarna z’n grote speler in de markt dat het design is meegegroeid met het succes van het bedrijf.

Maar niet alleen geld is een factor want grote merken zijn ook veel meer bezig met merkbeleving en met het gevoel dat het merk uitstraalt. Komt het betrouwbaar over, straalt het kwaliteit uit, of heeft het juist een goedkope uitstraling?
Professionele logo’s zijn erg belangrijk bij het beslissingsproces en de vertrouwensband van nieuwe klanten. De meeste mensen zijn bereid om meer te betalen voor een bedrijf dat vertrouwen uitstraalt, een bedrijf met een eigen duidelijke identiteit. Zelfs als het bedrijf ergens in een kelder of in een gebouw dat niemand ooit ziet is gevestigd is het belangrijk dat het logo, website, visitekaartjes, transportmiddelen etc een professioneel imago uitstralen, zodat het bedrijf goed word gepositioneerd naar de buitenwereld.

In dit onderzoekstraject hebben we opgemerkt dat het maken van huisstijlen, flyers en posters de nieuwe taak is van generatoren en templates en dat de rol van de grafisch ontwerper daarin naar de achtergrond verplaatst. Orginaliteit, ambacht en creativiteit zijn dingen die ik nog vind ontbreken in de ontwerptools en een algemeen en universeel karakter voeren de boventoon. Een cliche matige, stereotyperende en platte beeldtaal zijn eigenschappen die kenmerkend zijn voor de generatoren van tegenwoordig. Dit vind ik jammer want dit zorgt voor een saaie en generieke wereld. Wel denk ik dat er in de toekomst generatoren ontstaan die slimmer worden dan de mens en nog beter weten wat de identiteit moet zijn voor een bedrijf. Misschien worden ze dan wel zo groot en goed dat het niet alleen maar gebruikt word door startende ondernemers en midden klein bedrijven maar ook door Coca Cola, Nike en de Shell.

Door de ontwikkeling van alle generatoren, templates, en ontwerpwedstrijden die het mogelijk maken voor iedereen om ontwerper te zijn begonnen we onze focus steeds meer te leggen op de relevantie die een grafisch ontwerper nog heeft ten tijde van automatisering. Op dit moment voelen we ons nog niet bedreigd door de ontwerp machines maar we vragen ons wel af wat er gebeurd als de technologie in de toekomst zo slim word dat ons vakgebied overgenomen word. Hebben mensen dan nog behoefte aan de persoonlijke meerwaarde van een ontwerper?

We hebben een weg gekend van ups and downs. Ik vond het moeilijk om te bepalen of ik voor of tegen de ontwerptools ben. Dit komt omdat MKB Nederland niet perse de opdrachtgever is waarvoor ik wil werken maar het is de manier waarop er tegen grafisch ontwerpers word aangekeken. De taal van de generator maakt designers compleet belachelijk en ik mis de aandacht en de liefde voor het vak op deze websites. De waarde van ontwerp daalt ook steeds meer omdat mensen door krijgen hoe makkelijk en goedkoop ze iets kunnen krijgen. Hierdoor werken wij als professionals al snel onder de maat terwijl ik er wel alle liefde in wil stoppen.

Reflectie momentje...

Wie is De Lopende Band?

De Lopende Band is een 6 koppig collectief die is ontstaan op de Willem de Kooning academie. We werken samen aan de hand van de Cadavre Excuise methode. Dit houdt in dat we door gaan op het werk wat de ander heeft gemaakt. Dit doen we door de snelheid van beeld te omarmen en het te visualiseren. Deze methode hebben we omgezet in een performance waar we achter een lopende band posters maken. Ieder Lopende Band lid heeft een andere functie om die poster tot stand te laten komen. Er is typografie, kleur, vorm, achtergrond, filter en afbeelding. De toeschouwer/bezoeker kan kiezen uit een aantal keuzes die wij hebben samengesteld op een formulier. Dit is ook meteen de database waarmee wij de poster gaan samenstellen. Ieder lid krijgt 1 minuut de tijd om die wensen door te voeren. Na 6 minuten rolt er een volledige, niet communicerende poster van de lopende band af.
Deze performance kun je vergelijken met een generator. De parameters en regels van de poster hebben wij bedacht, het verschil is dat het fysiek uitgevoerd word door mensen. De bezoeker krijgt op deze manier heel inzichtelijk een kijkje achter het systeem van een poster generator. We hebben met De Lopende Band nooit de tijd gehad om de verdieping op te zoeken en wat miste in onze performance was een antwoord op onze rol als grafisch ontwerper, zijn we bedienden van generatoren geworden? Want dat klopt eigenlijk niet, een generator is bedoeld voor de consument thuis achter zijn computer. We wilden dus graag de verdieping en verbreding opzoeken in de performance voor het afstuderen op de Swan Market.

Moeten grafisch ontwerpers strijden voor de menselijkheid in ontwerp of omarmen we de automatisering?

Met ons collectief de Lopende Band zijn we gevraagd om een performance te geven op de Swan Market in Rotterdam. Omdat de Lopende Band veel vergelijkingen toont met ons afstudeer project konden Boyd en ik een testcase maken die zou achterhalen of bezoekers kiezen voor de mens of de machine.

Na een sessie van brainstormen luidde ons statement voor de nieuwe performance als volgt:

Ontwerp machines nemen het grafisch vakgebied over!
Tegenwoordig maken online generatoren het mogelijk om binnen 1 seconde een identiteit te maken voor je bedrijf. Het is goedkoop, makkelijk en snel maar het mist vaak de extra aandacht die wij als ontwerpers kunnen bieden. Met een sociaal experiment aan de hand van een dialoog willen we laten zien wat de meerwaarde van een ontwerper is. De Lopende Band gaat de strijd aan tussen machine en mens!

De strijd tussen mens en machine wilde we laten zien door middel van een LogoLoket (machine) en DesignToko (mens). Het LogoLoket is de generator waar bezoekers een logo konden genereren op basis van hun naam en sector waarin ze werken. Zodra je plaats nam voor de grote zilveren machine begon het met een computerstem tegen de bezoeker te praten. In het Logoloket zat een lid van DLB verstopt die razendsnel een logo genereerde van www.freelogomkr.com. Vervolgens werd die geprint en door een grote gleuf aan de bezoeker gegeven. Met het gegenereerde logo werd je doorgestuurd naar de Designtoko waar je samen met een ontwerper een rating kon geven aan het resultaat. Een persoonlijk, snel maar menselijk antwoord op de generator. Hier kreeg je aan de hand van een dialoog met een ontwerper een persoonlijk beeldmerk toegereikt die werd gemaakt met analoge tools zoals stencils, spuitbussen en verf. Op deze manier wilde we de aandacht en ambacht aantonen waarmee we als ontwerpers een meerwaarde kunnen bieden. Na het resultaat was er weer een rating moment, zo konden we de resultaten peilen in ons onderzoek en naderhand checken wie de hoogste rating had gekregen, de mens of de machine. Al snel zagen we dat de bezoekers het logo van het Logoloket vaak niet vonden passen bij hun identiteit en het verder wilde brengen in de Designtoko. De mens won!

De performance werkte niet helemaal naar behoren, omdat het in een performance moeilijk was de meerwaarde van een ontwerper neer te zetten. Dit kwam door de tools en de tijd. We moesten in een mega snelheid een persoonlijk logo maken die ook nog eens past bij de identiteit van de bezoeker. Dit was in zo’n kort tijdsbestek bijna onmogelijk. We kunnen niet in een gesprek van ongeveer 5 minuten een relatie opbouwen met de ‘opdrachtgever’ en een goed beeldmerk neerzetten. De context waarin we stonden linkte ook niet met wat we aan het maken waren. We hadden beter een toko neer kunnen zetten bij de Kamer van Koophandel. Daar hebben mensen vormgeving nodig voor hun startende bedrijf. Die context was veel logischer geweest omdat mensen nu alleen naar de Swan Market kwamen om te eten en te drinken en geen ontwerp nodig hadden. Op een gegeven moment hebben we het dialoog ook laten varen en werd het een soort, u vraagt wij maken performance. Door aandacht te geven aan de bezoeker hebben we beelden gemaakt waar de bezoeker dol enthousiast mee naar huis ging.
Waar we ook tegenaan liepen is dat het moeilijk is om een logo te maken met verf, stencils en spuitbussen. Het werd al snel een gepersonaliseerde canvas. Het verschil tussen de digitale uitkomst bij het LogoLoket en de analoge uitkomst bij de DesignToko waren ook te groot. Het werd meer een strijd tussen analoog en digitaal dan tussen mens en machine. Het was goed om deze testcase tijdig voor ons afstuderen te houden, zo weten wij wat we wel en niet willen doen. We zijn er achter gekomen dat een performance niet de juiste manier is om het onderwerp aan te kaarten. Het werd heel complex om aan te tonen wat de meerwaarde is van een ontwerper. Omdat het uiteindelijk vooral om gevoel, intuitie, emotie en smaak draait.

Reflectie momentje...

Samenwerking met Boyd Koers

Inleiding
Dit afstudeerproject is een samenwerking geweest tussen Romy Brand & Boyd Koers van de afdeling grafisch ontwerp op de Willem de Kooning Academie in Rotterdam. We zijn al meerdere samenwerkingen aangegaan, waaronder een half jaar stage bij 75B en we zitten in het collectief De Lopende Band. We zijn altijd al gedreven bezig geweest met onze positie binnen het grafisch vakgebied zowel tijdens de opleiding als bij De Lopende Band. Hier gaan wij een samenwerking aan met 6 man en maken we o.a performances, installaties, toolkit’s en workshops. Samenwerken is ons dus niet onbekend en deze manier van werken vinden we erg prettig, omdat je de krachten kunt bundelen en elkaar kan blijven motiveren.

Eigenschappen
Boyd en ik zijn er in de loop van de opleiding achtergekomen dat we veel raakvlakken hebben. Onze smaak qua vorm en ontwerpkeuzes ligt heel dicht bij elkaar waardoor we makkelijk levelen. We zijn opvallend, houden van anti-design en hebben als streven dat een boodschap duidelijk en in één keer bij je binnen komt. We hebben open karakters en zijn nieuwsgierig naar de mensen om ons heen. Hierdoor kunnen wij heel goed een gevoel communiceren waarin het visuele aspect onze sterkste eigenschap is.
Het afstudeer traject was een lang en ingewikkeld proces en het was fijn om hoogte en dieptepunten te delen met elkaar. Dit heeft ervoor gezorgd dat we geprikkeld bleven om door te pakken. Allebei hebben we een pure liefde voor het vak en we kunnen urenlang praten over ideeën, concepten en gebeurtenissen die ons opvallen in het grafisch vakgebied. Het is dan ook een logische keuze geweest om hier ons afstudeerproject van te maken. Door middel van brainstormsessies, onderzoek (zowel individueel als samen) en evaluaties in het proces blijven we op een lijn. We zijn van mening dat je andere nodig hebt om een project te verscherpen. In dit geval werkt dit heel geruststellend omdat we het allebei moeilijk vinden om kaders te stellen in een vrij project.

Onze rol
We hebben 5 maanden lang in harmonie gewerkt met elkaar. Als een van ons soms wel eens gestrest uit de hoek kwam bewaarde een van ons de rust en de juiste motivatie om door te gaan. Ik denk dat het vrij bijzonder te noemen is als je iemand vind waarbij je jou trots opzij kunt zetten en oprecht waardeert wat de ander in te brengen heeft. We durven met zekerheid te zeggen dat er veel sprake is van respect naar elkaar toe. Natuurlijk hebben we ook momenten gekend die leidde tot pittige discussies of meningsverschillen maar daar zijn we telkens sterker uitgekomen en er was altijd een gulden middenweg. Dat voorop gesteld, hebben we ook enorm veel geleerd over ons eigen vakgebied en hebben we een hoop nieuwe kennis opgedaan. Hierdoor hebben we een realistischere kijk gekregen op de werkzaamheden van een grafisch ontwerper en staan we sterker in onze schoenen in de toekomst.

Boyd
In het praktische gedeelte van dit project is Boyd de sterke van ons twee. Boyd is erg sterk in het visualiseren van ideeën. Zodra er een nieuw idee op tafel komt begint Boyd dit met een enorme snelheid uit te werken. Dit deed hij ook tijdens de realisatie van de Swan Market. In 2 dagen tijd is alles gebouwd voor de performance in de houtwerkplaats. Een andere goede eigenschap is ook dat hij niet bang is om statements of uitspraken te doen. Dit uit zich soms in onrealistische ideeën en plannen, maar doordat hij deze ideeën deelt was het vaak een startpunt om te werken naar vernieuwende ingevingen.

Romy
In de communicatie van dit project is Romy de sterke van ons twee omdat ze heel helder, enthousiast en overtuigend een verhaal kan vertellen. Bij de bespreek momenten met docenten, studenten en mensen om ons heen werkte dit verhelderend. Het heeft ons verder geholpen om het onderwerp steeds duidelijker te krijgen, hierdoor konden we helder reflecteren op ons proces. Ook is Romy sterk in de communicatie als er dingen geregeld moeten worden. In een mum van tijd kan ze haar netwerk inzetten om eventuele plannen of problemen op te lossen!

Pluspunten
Wat een mooie bevinding was in onze samenwerking is dat Boyd met een enorme snelheid werkt en Romy heel erg perfectionistisch is. Boyd werkt soms zo snel dat hij vergeet er extra aandacht en finesse in te steken maar daar vult Romy hem op aan. Vice versa werkt het net zo. Als Romy soms teveel door slaat in detail, verlicht Boyd haar met een luchtige en praktische blik. Hierdoor kunnen we elkaar heel goed aanvullen en deze eigenschappen heffen elkaar perfect op.

Minpunten
Een kritische bevinding is dat we allebei echte makers zijn en het liefste werken met gestelde kaders in een opdracht. Doordat we heel lang in de concept fase zaten omdat we zochten naar de kaders hielden we onszelf tegen om te gaan maken. Dit was een aanslag op onze oorspronkelijke manier van aanpakken en werken. Toch vonden we het een prioriteit om het visuele aspect niet als het belangrijkste te zien omdat we het concept op de eerste plaats hadden staan. Het is tenslotte het vierde jaar en we wilde onszelf echt uitdagen. We hebben veel gepraat en geluisterd naar onze omgeving. Ons project gaat over het grafisch vakgebied en dit was soms nogal verwarrend omdat we met allemaal mensen hebben gepraat die ook in deze sector zitten. Hierdoor vonden we het moeilijk om zelf een standpunt in te nemen en ons daaraan vast te houden.

Tot slot
Het afstuderen was een fijn, verwarrend maar vooral een lang traject. Dit ontwerpproces van ongeveer 5 maanden is niet realistisch en we hebben geleefd in een bubbel. We weten nu wel precies wat we aan elkaar hebben en na de academie willen we samen verder gaan maar ook met ons collectief. We hebben veel geleerd, gelachen, en gestreden. We zijn de afgelopen 4 jaar gegroeid in ons vakgebied en met onze verkregen kennis en ervaring hebben we zin in de toekomst!

http://furtherfield.org/features/interviews/creative-promise-and-open-collections-interview-template
http://www.jacquesbastien.com/design/meetcanva/
http://www.indora.nl/11-geboden-voor-een-sterk-merk-en-power-brand/
http://beyondthehype.nl/2015/03/het-nieuwe-ontwerp-landschap/

http://www.tangramstudio.nl/grafisch-ontwerp/een-goede-briefing-is-bijna-het-halve-werk/
http://178.nl/analogdialog/178-logo-workout/
http://www.cabbagetreesolutions.com/logo_form/logoform.php
http://www.marketingonline.nl/blog/gina-doet-het-voor-75-dollar-en-ze-gaat-door-tot-ik-helemaal-tevreden-ben
http://www.adformatie.nl/blog/99-gemiste-kansen-een-schot-de-roos
http://www.kraakmakend.nl/hoe-brief-je-een-ontwerper/
http://www.frankwatching.com/archive/2012/06/25/word-geen-stylingfreak-de-rol-van-de-grafisch-vormgever/
http://docplayer.nl/11081071-De-toekomst-van-grafisch-ontwerp-als-vakgebied.html
http://www.dutchcowboys.nl/marketing/hoe-maak-je-een-logo-dat-voor-altijd-gebruikt-kan-worden
http://www.snelstart.nl/blog/fantastisch-logo-design-een-must-have-voor-ieder-startend-bedrijf
http://shop.walkerart.org/products/online-by-metahaven
http://lava.nl/projects/mobile_design_agency
https://mitpress.mit.edu/books/design-when-everybody-designs
http://miekegerritzen.com/manifest/
http://docplayer.nl/13339255-De-technologische-revolutie.html
http://contentmarketinginstitute.com/2015/11/diy-design-dead/
http://www.grafimediawereld.nl/nieuws/1/1119-de_visie_van_vistaprint
http://zurb.com/article/1400/everyone-is-a-designer
http://thenextweb.com/dd/2015/07/28/why-everyone-is-a-designer-but-shouldnt-design/#gref
https://vimeo.com/120899089
http://www.myadvertising.nl/design-is-meer-dan-alleen-maar-mooi
http://eatock.com/2013/clip-frame-configuration/
http://imjustcreative.com/logo-design-cliches-a-silent-killer/2009/12/16
https://stocklogos.com/
http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1126546/2009/02/27/Het-harde-leven-na-de-academie.dhtml
https://www.canva.com/#create-a-design
http://www.jerkerveenstra.com/html/grafische-vormgeving.php
http://www.marketingfacts.nl/berichten/praktijkcase_crowdsourcing_een_grafisch_ontwerp
http://www.no-spec.com/
https://99designs.nl/designers
http://www.paul-rand.com/foundation/thoughts_politics/#.VvwUJGSLQy6
http://www.paul-rand.com/foundation/thoughts_failureByDesign/#.VvwV72SLQy4
http://appadvice.com/review/assembly-graphic-design-for-everyone
http://t-squire1114-dc.blogspot.nl/2012/05/45-designers-high-vs-low-culture.html
https://www.yumpu.com/nl/document/view/7299248/de-grafisch-ontwerper-is-klinisch-doodpdf-designplatform-rotterdam
http://maxbruinsma.nl/infodrome2.html
https://www.google.nl/webhp?sourceid=chrome-instant&ion=1&espv=2&ie=UTF-8#q=branding%20van%20commerciele%20merken
http://blog.templatemonster.com/2016/01/29/are-you-still-wasting-money-on-the-logo-design/
http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/06/02/durf-te-mislukken-1625190
http://www.topixx.nl/blog/het-belang-van-goed-logo-design
http://www.unit040.nl/deep-learning-algoritme-verslaat-menselijk-brein/

Grafisch ontwerpen: waar is het goed voor? – Alice Twemlow
Het freelance designers handboek – Cathy Fishel
Graphic Design – The new basics
Conditional Design Workbook – Studio Moniker

www.canva.com
www.hipsterlogogenerator.com
www.logomakr.com
www.fiverr.com
www.logoshuffle.com
www.tailorbrands.com
www.vistaprint.com
www.freelogoservices.com
www.designmantic.com
www.designimo.com
www.graphicsprings.com
www.logogarden.com
www.logotypemaker.com
www.onlinelogomaker.com
www.freelogoservices.com
www.zilliondesigns.com/create-logo
www.makelogoonlinefree.com/nl/
www.squarespace.com/logo/
www.logogenie.net
www.flamingtext.com
www.onlinefreelogo.com
http://bgmaker.ventdaval.com/index.php
http://bgpatterns.com/
http://www.stripegenerator.com
http://www.secretgeek.net/GradientMaker
http://www.pictaculous.com/

WEDSTRIJDEN
www.ontwerpen-voor-geld.nl
www.brandsupply.nl
www.99designs.com
www.zilliondesigns.com

Door de komst van digitale ontwerp tools, zoals online ontwerp generatoren, word het voor iedereen makkelijk gemaakt om binnen één seconde een visuele identiteit te creëren voor je onderneming. Deze online ontwerp tools zijn snel, goedkoop en toegankelijk voor iedereen. Van professor tot huismoeder: iedereen is in staat ze te gebruiken. Ze worden het meest gebruikt door startende ondernemers en midden-klein-bedrijven met weinig budget en tijd. Deze ondernemers kiezen niet voor een professioneel grafisch ontwerper omdat er een stigma van duur en sloom aan kleeft.

Toch zien wij in de goedkope winkelstraten, waar de doe-hetzelf cultuur hoog in het vaandel staat, nog verkeerde keuzes en beslissingen wat betreft de beleving en communicatie van een winkel. Online ontwerp tools en vormgeving-software creëren hier een oerwoud aan slecht communicatief ontwerp. Het gaat ondernemers in eerste instantie om het verkopen van het product, daarna is er pas plaats voor de uitstraling en beleving van een winkel. Maar de huidige ontwerp-tools bieden hier nog geen oplossing voor, op dit moment zijn de uitkomsten van online ontwerp tools nog universeel, generiek en cliché. Wij voorspellen dat deze ontwerp tools in de toekomst net zo goed worden als een professioneel grafisch ontwerper. Door deze automatisering in het grafisch vakgebied moeten wij als grafisch ontwerper op zoek naar een nieuwe invulling van ons beroep.

Na veel gesprekken met ondernemers en winkeliers zijn we tot de conclusie gekomen dat de rol van een grafisch ontwerper een adviserende rol gaat krijgen in de toekomst. De ondernemers doen het liever zelf en de tools die ze tot hun beschikking hebben worden steeds beter. Door ons actief op te stellen met een ongevraagd advies en ontwerp bureau op wielen laten we de meerwaarde van een grafisch ontwerper zien. We maken inzichtelijk wat wij, grafisch ontwerpers, maken aan de hand van analyses en advies door onze kennis op gebied van ontwerp en communicatie te delen. Deze analyses ontwikkelen we door tot een ontwerp die we ongevraagd toepassen in en op de ruimte van de ondernemer. Hiermee kunnen we van een bestaande identiteit of concept een beleving maken.

Omdat we met een kar door de straten van een stad bewegen, kunnen we direct op de vormgeving om ons heen reageren. Sommige grote ontwerpen bereiden we voor en ter plekke redesignen we met analoge tools, een laptop en een printer. Het doel van dit project is het inzichtelijk maken wat een grafisch ontwerper kan betekenen voor een onderneming, en dat dit niet altijd duur en tijdrovend hoeft te zijn. Door het ongevraagd en het ter plekke te doen ontstaat er een open gesprek over vormgeving. Dit gesprek tussen ontwerper en 'opdrachtgever' is belangrijk om elkaar te begrijpen en nieuwe inzichten te geven. We doen het nu nog ongevraagd, maar wie weet word het hierna wel gevraagd advies en ontwerp...